Tiflis gezisi, Keyfigüzergah

Keyfigüzergah’tan Adım Adım Tiflis Rehberi

Yıllardır seyahat ediyoruz ama Gürcistan’a gitmek hiç planlarımızda yoktu. Doğrusu merak da etmiyorduk. Ufak bir araştırma yapıp canım Pegasus’un kampanyasından Gürcistan’ın başkenti Tiflis’e uygun uçak bileti de bulunca “Neden olmasın!” deyip kaptık yerimizi! 

Kafkas destinasyonunun gözbebeği Tiflis’e, çok az beklentiyle gidip inanılmaz sevmiş olmamızı en başta söylemeliyim. Bir şehri sevip sevmediğimizi “Buraya tekrar gelir miyiz?” sorusunu kendimize sorarak buluyoruz. Tiflis de yıldızlı eveti kapanlardan! Tiflis, kültürü, tarihi, lezzetleriyle büyüleyici bir şehir. Eğer ziyaret etmek istiyorsanız; seyahatinizi daha sorunsuz hale getirecek ipuçlarıyla dolu bir Tiflis gezi rehberi hazırladım.

Tiflis Uçak Bileti Ara

ucak-bileti

Tiflis Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Tiflis, teknik olarak Asyalı ama Avrupalı gibi! Tiflis’i hala ziyaret etmediyseniz çok şey kaçırıyorsunuz! 

  • Gürcistan; kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve güneybatısında Türkiye ile komşu. Tiflis tam olarak; Asya kıtasında, Ardahan’dan çıkıp Hazar Denizi’ne dökülen Kura Nehri’nin iki kıyısında yer alıyor.
  • İlginç tarih geçmişi, çeşitlilik gösteren mimarisi, birbirinden etkileyici manzaraları ve iyi yemek deneyimlemek istiyorsanız çok doğru bir seçim.
  • Tiflis’i sadece turistik noktaları için değil, sokakları, binaları, birbirinden şahane mekanları bulunuyor.
  • Tiflis’te musluk suyunun içilmesi güvenli. Hatta içimi çok güzel.
  • Çok fazla başıboş kedi ve köpek göreceksiniz. Korkmayın çoğu evcilleştirilmiş, aşılanmış ve mikroçipli. Onları sevmekten korkmayın, kucaklaşmayı seviyorlar.

Tiflis sokak sanatı

Tiflis’e Hangi Mevsimde Gitmeli?

Yazın kavurucu sıcağının güçlü olduğu temmuz ve ağustosta gitmeyin yeter. Bahar ayları ideal. Eylül-ekim-kasım ve nisan-mayıs-haziran ayları kuru ve ılık bir havada gezinmenizi sağlar. Biz aralık ayında ziyaret ettik. Hava tabii soğuk ama gezilmeyecek gibi de değil. Zatenburaya kayak için de birçok turist geliyor. Bir de Noel için gelecekseniz Ortodoks olduklarını ve Noel pazarlarını geç kurduklarını unutmayın. Genelde aralık sonuna doğru kurulur ocak ayında dahi şehir ışıklar ve süslerler doludur.

Yazın ziyaret edecekseniz özellikle Sülfür Hamamları ziyaretinizde burnunuza kötü kokular gelebilir. 

Tiflis’te Kaç Gün Kalmalı?

Şehrin turistik noktalarını düşünürsek 2 tam gün yeter diyebiliriz. Ama şehir dinamiği ve mekanlarıyla “Ne olur gitme kal.” diyor. Siz 3 gün yapın olur mu! Keza biz çocuklu bir aile olarak 5 günde tadını anca çıkardık 🙂

Tiflis’te Nerede Konaklamalı?

Geldik en sevdiğim soruya. Old town kısmını bence geçin bir kere. Evet tarihi doku ve gezilecek yerlere çok yakınsınız ama bana kalırsa konaklamak için hiç uygun değil. Rustaveli Bulvarı konaklamak için güzel. (bebek arabanız yoksa) Rustaveli’de Airbnb konaklaması seçecekseniz çok tepelerde olmamasına özen gösterin. Çünkü epey yokuşlu bir yer. Caddeye 1. paralel sokakları tercih edebilirsiniz. Otel olarak aşırı vizyoner “Stamba Hotel” ve hemen bitişiğindeki “Rooms Hotel”i şiddetle öneririm. İkisinin sahibi de aynı zaten.

Stamba, şehrin en güzel oteli. Dolayısıyla geceliği 500 GEL’den başlıyor. Rooms Hotel daha uygun ve geceliği 280-300 GEL.(Aralık 2022) Nehrin öteki yakasındaki Marjanishvili bölgesi de konaklamak için uygun. Rustaveli’ye göre çok daha düz bir kere. İster Airbnb bakın ister otel, burada da önereceğim otel kesinlikle ama kesinlikle “FABRIKA”. Hostel kafası aslında ama o bildiğiniz perdeli alt alta üst üste hosteller gibi düşünmeyin. İster paylaşımlı oda ister teraslı, manzaralı özel oda seçeneğiniz var. Burası da Stamba ve Rooms gibi vizyoner bir otel kaçırmayın derim!

Şimdi bebekli arkadaşlar için şunu açıklayayım: Rustaveli, özellikle bizim gibi bebekli-çocukluysanız zorluklarla dolu. Şehrin bu turistik caddesinde trafik ışığı yok. Varsa da caddenin başında ve sonunda bulunuyor. Bakın burası çok önemli. Bir trafik ışığı Stamba Hotel’in önünde diğer ışık da caddenin diğer başı Özgürlük Meydanı’nda. Trafik ışığı yerine  alt geçit koymuşlar. Onlar da her yerde yok. Mesela evimden çıktım yolun karşısındaki hemen 3 dk yürüme mesafesindeki bir kafeye ya da mekana gideceğim “Haydaa alt geçit nerede?” oluyorum. Karşıdan karşıya çabucak geçmek imkansız. Bu yüzden gideceğim süre de uzuyor. 

Bebek arabasıyla gitmeden orada yaşayan arkadaşlarıma da danıştımve Rustaveli’yi seçtim. Şehrin en hareketli en güzel caddelerinden biri burası. Hemen 1 paralel sokakta Airbnb konaklaması yaptık.

Tiflis Havalimanı’na İner İnmez Ne Yapmalı?

Sakın buradan hat almaya çalışmayın astronomik rakamlar veriyorlar. Şehir merkezinde çoook ucuza alacaksınız. Magti, Gürcistan’da fiyat, kapsam ve müşteri hizmetleri açısından en çok tercih edilen markalardan. Bir sim kartın maliyeti 10 GEL. Yine aynı şekilde para bozdurmak için kendinizi yormayın. Şehir merkezinde rahat rahat bozdurursunuz. Otobüste kredi kartı kabul ediyorlar, taksi için de havalimanında internet var. Bolt ya da Yandex Taxi uygulamasını indirin, kredi kartınızı tanımlayın. (Biz İstanbul’dayken indirdik Bolt’u) Oldu bitti! 

Tiflis’te Ulaşım

Havalimanı’ndan şehir merkezine ulaşım: 

Taksi: Havalimanına iner inmez peşinize taksiciler takılacak, “Taksi lazım mı?”, “Ne tarafa gideceksiniz?” diyenler olacak. Kafanızı dahi çevirmeden yola devam edin. Taksiyle gidecekseniz de o taksiciler bunlar değil! Taksi için en uygun uygulama ise Bolt. 

Tiflis’e uçmadan evvel telefonunuza uygulamayı indirin. Kartınızı da tanımlayın. Havalimanında zaten internet var. Çağırın güzelce ve bekleyin. Zaten yol durumuna göre size fiyatı da belirtiyor. 20-25 GEL’e yarım saat süren bir yolculukla şehir merkezinde istediğiniz noktaya götürüyor. 

Otobüs: Bir diğer seçenek de bedavadan hallice olan otobüs efendim. 37 numaralı otobüs 45 dakikalık bir yolculukla şehir merkezine varıyor. Kişibaşı 0,5 GEL. (Aralık 2022) Havalimanından merkez tren istasyonu olan Avlabari metro istasyonu, Özgürlük Meydanı ve Rustaveli üzerinden 7/24 çalışıyor. Otobüsteki bilet makinesinden de biletinizi satın alabilirsiniz. Makineler bozuk para vermiyor, tam bozuk paranın hazır olması gerekiyor. Her 15 dakikada 1 kalkıyor.

Şehir içi ulaşım:

Kullanabileceğiniz iki metro hattı, çok sayıda otobüs ve teleferik var. Bir yolculuk 0,50 Lari. (Aralık 2022) Tiflis çok büyük bir şehir değil, ancak 2 günde tamamen yürüyerek değerli vaktinizi harcamayın derim. Mesela old town tarafını yürüyerek gezdiniz. Şehrin ikonu Sameba Katedrali’ne gideceksiniz. Çağırın Bolt’u, yolculuğunuzu hızlıca tamamlayıp manzaraların keyfini sürün.

Çünkü bu güzel şehir tam olarak keyif çıkarmalık. Gürcüce bilmediğimiz için otobüs kullanmak imkansıza yakın. Her otobüsü durdurup soramayız da. O yüzden en mantıklısı ara ara Bolt çağırmak. Anlaştık mı?

Tiflis Güvenli mi?

Tiflis’i güvenli bir şehir olarak görüyorum. Bazı tuhaf, aşırı yıkık-dökük ıssız sokaklara denk geldik ama hiçbir ürkütücü bir şeyle karşılaşmadık. Tam aksine o harabe sokaklardan harika mekanlar çıktı. Kamusal alanlarda önemli sayıda polis ve güvenlik var. Elbette her yerde olduğu gibi burada da suç işleniyor. Dikkat etmeniz gereken şey şoförler. İnanılmaz hızlı araç kullanıyorlar. Ülkedeki araçlarda direksiyonun hem sağda hem solda kullanımı  gibi bambaşka kuralları var. O yüzden biz yayalar kendimize yol bulmakta zorlanıyoruz. Şoförler yarınlar yokmuşcasına araba kullanıyor, lütfen yaya geçitlerinde dahi çok dikkatli olun. 

Not: Direksiyonun sağda olduğu araçlar daha ucuzmuş, bu şekilde ithal edilen en pahalı araç bile 2000 dolara mal oluyormuş. 

Neden Tiflis’e Gitmeliyim?

  • Bir kere vizesiz. Vizeyi geçtim direkt çipli kimliğinizle seyahat edebiliyorsunuz. Çipli kimlik ile ülkeye girişlerde “Giriş-Çıkış formu” veriliyor ve seyahat süresince bu belgeyi kaybetmemeniz gerekiyor. Schengen red kararları artarken size ilaç gibi gelecek şehirlerden birisi.
  • Gürcistan’ın para birimi GEL. 2022 aralık ayına göre 1 GEL: 7,02 Türk lirasına geliyor. Ayrıca çoğu kafe, restoran, mağaza ve diğer yerlerde kredi kartınızla ödeme yapabilirsiniz. İster ekonomik ister lüks seyahat seven bir gezgin olun, Tiflis genel olarak bütçe dostu bir destinasyon. Her bütçeye uygun konaklama-yeme/içme seçeneği mevcut. Tarihi mekanların çoğuna giriş de ücretsiz. 
  • Doğal kaplıcaları birçok turistin ilk durağı. Abanotubani semtindeki kükürt banyoları ise şifa dağıtıyor. 
  • Göze hitap ediyor. Farklı mimari tarzları harmanlayan Art Nouveau’nun güzel örneklerini saklayan Tiflis, ziyaret etmek için eşsiz bir yer. 19. yüzyılda Tiflis, bir tıpkı bir Avrupa şehri olarak gelişmeye başlıyor. Farklı stillerin ve geleneklerin birliği, şehir için eşsiz bir görünüm yaratıyor.
  • Tiflis’in çok popüler bir yer değil. Evet ya yanlış duymadınız. Yani henüz turizmin kölesi olmamış arkadaşlar. Tabii bunu söyledim ama old townda  ister istemez tur operatörleri tarafından çevrelenebilirsiniz. Ancak kalabalık şehirlerdeki gibi boğulmazsınız. 
  • Lezzetli bir mutfak ve daha fazlası! Gitmişken muhakkak tatmamız gereken yemekleri var. Örneğin; bizdeki peynirli açık pideye benzer khachapuri ve devasa mantıları khinkali. Bu arada restoranların çoğu Gürcü yemeklerine odaklanıyor sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Farklı ülke mutfaklarından yemekler sunan birçok özel restaurant görecek ve daha fazla mekan denemek isteyeceksiniz.

Tiflis sokak sanatı, Fabrika Hostel

  • Sanat duvarlardan fışkırıyor. Yerel birçok sanatçı şehrin duvarlarına hayat veriyor. Tiflis sokaklarında gezerken gözünüzü açık tutun. Özellikle peşine düşmeseniz de muhakkak denk geleceksiniz. Yerel sanatçıların eserlerini görmek için Kahramanlar Meydanı, FABRIKA Hostel, Vake Park’ı ziyaret edebilirsiniz.

Tbilisi (Tiflis) Adı Nereden Geliyor?

Bir efsaneye göre M.Ö. 5. yüzyılda ormanlarla kaplı olan Tiflis’te Kral Vahtang Gorgasali ava çıkar. Bir sülün görüp peşine de eğitimli atmacasını salar. Aradan zaman geçer sülün ve atmaca ortaya çıkmaz. Kısa zaman sonra ikisini de sıcak suya düşmüş olarak bulurlar. Kral orayı çok beğenir ve bir kent kurulmasını buyurur. Kente, orada bulunan tbili (ılık) sudan dolayı Tbilisi adı verilir.

Tiflis’te Gezilecek Yerler

Gezilecek turistik yerlerin hemen hepsi old town bölgesi ve çevresinde. Müzeler, şehrin en güzel caddeleri, ikonik yapıları ise Tiflis’in ayrı bölgelerine yayılmış durumda. Bir günü old town ve çevresine ayırıp diğer gün müzeler, bölgeler, güzel caddeler olarak takılabilirsiniz.

Sulfur Baths: Sülfür Hamamları, Tiflis’in en ikonik bir diğer konumu. Şirin görüntüsüyle camiyi andıran “Orbeliani Hamamı”nı göreceksiniz. Fotoğraflamak için harika bir yer! Özel hamam keyfi 60-120 GEL. Ortak kullanım alanı ise 20 GEL’miş.(Aralık 2022) Genel olarak burada hoş olmayan bir çürük yumurta kokusu olduğu söyleniyordu ama çok şükür hiçbir koku duymadan burayı tamamladık. 

Sülfür Hamamlari, Tiflis

Meydan Çarşısı: Bir yeraltı tünel pazarında Gürcü el sanatlarını ve daha birçok hediyelik eşyayı keşfedin. Bu kapalıçarşı yolun sonuna kadar gidiyor. Kükürt Banyoları’na ise 5 dakikalık yürüme mesafesinde. 

Meydan Çarşı, Tiflis

Metekhi St. Virgin Church: Şehirdeki en etkileyici manzaralardan birisi. Kura Nehri’nin kenarında konumlanan Metekhi Kilisesi, inanılmaz bir manzarayaratıyor. Bu güzel şehrin adını veren Tiflis’in kurucusu Vahtang Gorgasali’nin heykeli de burada.

Metekhi Church, Tiflis

Sameba Katedrali: Şehrin en sembolik yapısı olan Sameba Katedrali (Holy Trinity Cathedral,) 87 metre yüksekliğiyle, Gürcistan’ın en büyük Ortodoks Katedrali. Altın kubbesi de Tiflis’in hemen her yerinden görülebiliyor. Katedrale girmek serbest ancak erkeklerin uzun pantolon giymesi, kadının omuzlarını ve başını örtmesi ve etek giymesi gerekiyor

Rike Park: Rike Park, insanların vakit geçirdiği bir parkı olmasının yanı sıra tepenin üstündeki Narikala Kalesi’ne giden teleferik istasyonu. Hızlı bir teleferik yolculuğunda 360 derecelik şehir manzarası size sadece 2,5 GEL. (Aralık 2022) 

Bridge of Peace: Barış Köprüsü. Eski Tiflis’i yeni Tiflis’e bağlayan modern bir dokunuş. İlginç ki bu tarihi doku üzerinde bu modern yapı hiç de absürt durmuyor.

Bridge of Peace, Tiflis

Kraliçe Darejan Sarayı: Kraliçe Darejan’ın eski yazlık evi,  uçurumun kenarından sarkan turkuaz balkonuyla insanı adeta büyülüyor. Rike Park’tan yokuş yukarı kısa bir yürüyüş mesafesinde bulunan sarayı ziyaret etmek ücretsiz.

Kraliçe Darejan Sarayı, Tiflis

Narikala Kalesi: Eşsiz Tiflis manzaralarından birisi. Kaleye giriş ücretsiz. İster kükürt banyolarının bulunduğu güzergâhtan  yürüyerek ister teleferikle 2,5 GEL karşılığında çıkabilirsiniz. (Aralık 2022) Orijinal kale 4. yüzyılda Persler tarafından inşa ediliyor ancak orijinal yapının çoğu yıllar içerisinde yıkılıyor. Şehri panoramik fotoğraflamak için harika nokta olduğunu söyleyebilirim. Gün batımında için de epey romantik olacaktır. Bahar aylarında ziyaret ederseniz mutlaka yapın.

Kartlis Deda: Kartlis Deda nam-ı diğer Gürcü Ana Anıtı, 1950 yılından beri Sololaki Tepesi’nde arzıendam ediyor. Gürcü Ana Anıtı, bir elinde kılıç tutarak düşmanlara karşı gaddarlığını belli ederken diğer elinde tuttuğu kadehle misafirperverliğini gösteriyor. Kartlis Deda, Narikala Kalesi’ne ise 10 dakika yürüme mesafesinde bulunuyor. Bu görkemli anıtı Eski şehir sokaklarında, Betlemi Street civarında yürürken görebilirsiniz. Gürcü kültürünün bir mirası diyebiliriz.

Kartlis Deda Anıtı, Tiflis

Gabriadze Saat Kulesi: Geldik en Instagramlanabilir yere. 🙂 Tiflis’in ikonik manzaralarından bir burası diğeri ise doğumdan ölüme bir yaşam döngüsünü simgeleyen Tiflis Saat Kulesi. Gabriadze Saat Kulesi, Gabriadze Tiyatrosu’nun hemen yanı başında bulunuyor. Kendisine destek olan demir kalasla ayakta zor duruyor gibi bir görünümü var. Eski gibi gözükse de esasen 2010 yılında tiyatroya eklenmiş, bu yüzden duruşuna aldanmayın.

Her saat başında kulenin penceresinde bir melek çan çalıyor. Altındaki minik pencerede ise kadın ve erkeğin tanışması, evlilikleri, çocuklarının doğumu ve cenazeyi simgeleyen minik kuklalar ile yaşam döngüsü sergileniyor. Buraya uğrarken saatlerinizi kontrol edip bu mini gösteriyi izleyebilirsiniz. 

Gallery 27: Betlemi Caddesi fotoğraflamak için en güzel yerlerden biri. Gallery 27 ise  eşsiz vitraylı camlar ile harika fotoğraf kareleri ortaya çıkarıyor. Bina 19. yüzyıldan kalma bir yapı, bu yüzden ziyaret sırasında sessiz olmak gerekiyor.

Gallery 27, Tiflis

Mtatsminda Park: Şehrin en tepesinde yer alıyor diyebiliriz. Doğa ve çocuklar için büyük bir lunapark. Ancak kış aylarında kapalı oluyor. Çeşitli oyuncaklara, oyunlara ve mağazalara da ev sahipliği yapan park sadece çocuklara değil yetişkinlere de hitap ediyor.  İçlerinde en popüleri ise Tiflis’i izlemenin eğlenceli bir yolu olan büyük dönme dolap diyebilirim. Giderken taksi ile gidebilir ya da 5 GEL ödeyerek füniküler ile çıkabilirsiniz. Ayrıca 390 numaralı otobüsü de kullanabilirsiniz. Ödemeyi otobüs içinde kartla yapabilirsiniz.

Özgürlük Meydanı: (Sovyet Dönemi’nde Lenin Meydanı olarak geçiyor.) Özgürlük Meydanı’na ulaşarak bu civardaki gezinizi sonlandırabilirsiniz. Bu meydana ulaştıktan sonra civardaki sokakları keşfetmeyi ihmal etmeyin, güzel binalar ve mekanlar var.

Özgürlük Meydani, Tiflis

Agmashenebeli Bulvarı: Her yerde dönerciler ve Türkçe tabelalı dükkanlar bulunuyor.. Beklenmedik şekilde güzel bir caddeyi kapmışız. Oldukça Avrupai, hoş bir havası var ve iki tarafı da oldukça güzel binalarla çevrili.

Agmashenebeli Bulvarı, Tiflis

FABRIKA: Burası Marjanishvili bölgesinde terk edilmiş büyük bir Sovyet tekstil fabrikasından en yüksek verim alınarak dönüştürülmüş hippi mekanı bir kompleks. Stamba Hotel gibi Adjara Group’un Tiflis’e armağanı. İçeride birbirinden farklı tasarım mağazaları, seramikler,  co- working alanları, lezzetli yiyecek ve içecekler, var. Muhakkak görülmeye değer bir yer. 

Fabrika, dış mekan, Tiflis

Biz bir şeyler içmeye gittik. Bahar aylarında dış mekan cıvıl cıvıl. Kış aylarında ise iç mekan daha keyifli.  Gürcülerin ve turistlerin takıldığı bir yer. Hem hostel gibi paylaşımlı hem de teraslı şık özel odaları bulunuyor.  

Fabrika, iç mekan, Tiflis

Dry Bridge Market: Tiflis’in merkezinde her gün kurulan bir açık hava bit pazarı. Mshrali Khidive bitişiğindeki Dedaena Park’ta kuruluyor. Bit Pazarından antika ürünler alabilir ya da fotoğraflayabilirsiniz (tabii ki izin alarak). Porselen tabak çanaktan, gaz maskelerine birçok ürün sizi bekliyor. Dry Bridge Market’in resmi açılış saatleri her gün sabah 10.00-17.00 pazar günleri, 1 Ocak günü ve Ortodoks Paskalya Pazarı gibi büyük tatiller dışında yılın her günü açık.

Sovyet Banliyöleri: Sovyet mimarisi ilginizi çekiyorsa geometrik küpleri birbiri üzerine yığılmış olan Bank of Georgia Genel Merkezi gibi bazı binalar hoşunuza gidebilir. İçine giremiyorsunuz ama dışarıdan izlemek çok keyifli.

Tiflis Gezilecek Müzeler

Tiflis, gezilecek müzeler

Georgian National Museum: Gürcistan Ulusal Müzesi, aslında birleşen birkaç müzeden oluşuyor. En dikkate değer sergilerinden biri, geniş bir altın ve mücevher koleksiyonu. Diğer ilgi çeken sergisi ise  arasında insan fosilleri ve Sovyet işgali üzerine.Müze pazartesi günü hariç her gün 10.00-18.00 saatleri arasında açık ve Rustaveli Bulvarı’nda yer alıyor.

Open Air Museum of Ethnography: Gürcistan’ın kültürünü yakından tanımak için çok doğru bir yer. Gürcistan’ın farklı bölgelerinden getirilmiş evler, tarım aletleri, yaşam malzemeleri, kıyafetler, heykeller… Kısaca eski Gürcü yaşamından kesitler görebileceğiniz açık hava müzesi. 

Fine Arts Museum: Müzenin büyük ve çeşitli bir Gürcü Sanatı koleksiyonu var. Koleksiyon, Gürcü halkının kültürüne dair bir bakış sunuyor. Müzeye 2 saat ayırarak bu güzel kültüre dair bilgiler edinebilirsiniz.

MOMA: MOMA, Rustaveli Bulvarı’nda Gürcü sanatçılar ve eserleri ile tanışacağınız 3 katlı bir müze. Gitmeden önce sergilere bakabilir ilginizi çekiyorsa ziyaret edebilirsiniz. Ben gittiğimde Gürcü sanatçı Zurab Tseretelli’nin hayranı olduğu Charlie Chaplin tabloları ve Azeri sanatçı Aida Mahmudova’nın sergisine denk geldim. Böyle bir deneyim yaşamak mutlu etti. Giriş ücreti ise 15 GEL.(Aralık 2022)

MOMA, Tiflis

Bunlar dışında otomobil müzesinden, illüzyon müzesine birçok seçenek de var. İlginizi çekiyor ve vaktiniz varsa araştırabilirsiniz. 🙂 Müzelerin giriş ücreti genel olarak 15 GEL, öğrenci iseniz muhakkak kartınızı gösterin 3 GEL ödeyip girebilirsiniz. (Aralık 2022)

Tiflis’te Gezilip Görülmesi Gereken Caddeler, Sokaklar

Jan Shardeni Street: Çok ama çok fotojenik bir sokak. Vakhtang Gorgasali Meydanı ile Sioni Caddesi arasında küçük bir yürüyüş caddesi.  Başında ise “Tamada” denen bronz heykelin bulunduğu küçük bir alan ve meydan var. Cadde, adını ünlü Fransız gezgin Jean Chardin’den almış. 🙂

Jan Shardeni Streeet, Tiflis

Shota Rustaveli Bulvarı: Tiflis’in modern yüzünü gösteren bir kaç caddeden birisi. Güzel mağazalar, eski ve yeni binaların birbiri ile uyumu ve güzel yürüme alanları ile mutlaka görülmesi gereken yerlerden. Bulvarda yürürken ünlü Gürcü şaire ait Shota Rustaveli Anıtı’nı da görebilirsiniz.

Shota Rustaveli Bulvarı, Tiflis

Abanotubani: Tiflis’in kükürt banyolarına hoş geldiniz. Burası Tiflis’in en ikonik manzaralarından biri. Hamamların yanı sıra, hayranlık uyandıran bir şelale ve çevredeki kayalıkların üzerinde tehlikeli bir şekilde sarkan balkonlu evleri de burada görebilirsiniz. 

Betlemi Caddesi: Eski Kent’in hemen dışında Kura Nehri’ne paralel uzanan Betlemi Caddesi, Tiflis’in tarihi Yahudi mahallesinin merkezi. Ana cadde ve oradan çıkan Arnavut kaldırımlı yollar, 13. yüzyıldan kalma Aziz George Ermeni Katedrali de dahil olmak üzere şehrin en eski binalarından bazılarına ev sahipliği yapıyor. Gürcü Ana Anıtı bu caddede nereye baksanız karşınıza çıkacak…

Betlemi Caddesi, Tiflis

David Agmashenebeli Avenue: 19. yüzyılda inşaa edilen klasik mimarisiyle ünlü bir cadde. Görüntü olarak güzel derken karşıma nargile cafeler çıkıyor. Yazık etmişler gerçekten. Bu havalı caddeye yakışmadı. Aşırı otantik mekanlar var. Ziyaret konusunda karar sizin. 

David Agmashenebeli Avenue, Tiflis

Tsereteli: Tiflis’in en büyük açık hava gıda pazarı olan Dezerter Pazarı turistler için büyük bir ödül. Pazar yerinin dışında, çevredeki sokaklar satıcılarla dolu. Bu da bize harika fotoğraflar çekme fırsatı sunuyor.

Tsereteli, Tiflis

Diğer gezilesi caddeler: Giorgi Akhvlediani Street – Leo Kiacheli Street – Galaktion Tabidze Street – Gudiashvili Square

Tiflis’te Ne Yemeliyiz?

Buradaki en önemli gerçekle başlayalım. Gürcü yemekleri kesinlikle güzel ama çoğu restoranda her yemeğin içine taze kişniş konuyor. 34 senelik hayatımda ilk kez burada taze kişnişe karşı aşırı duyarlılığım olduğunu farkettim. Halbuki toz kişniş de tüketmişliğim var. Ben böyle düşünüp yemek yiyemezken eşim tadını kötü yapacak, onu kötü hissettirecek hiçbir aromanın olmadığını söylemesi ise beni delirtecekti. Araştırdım ve bu tamamen genetik bir durummuş. 

Tifliste ne yemeliyiz

Adını Her Menüde Göreceğiniz Başlıca Gürcü Yemekleri

Khachapuri: Açık pide diyebiliriz. Gürcistan’ın genelinde yuvarlak şeklinde yapılan bu pide  eski Sovyet ülkelerinde ve İsrail’de de yaygın olarak tüketiliyor.

Khinkali: Devasa bir mantı diyebiliriz. Mantıya benzese deyoğurtla ya da başka bir sosla servis edilmiyor. Genelde içi et dolgulu yapılıyor. Peynirli, mantarlı, ıspanaklı çeşitlerini de bulabilirsiniz. 

Phali: Lahana, patlıcan, ıspanak, fasulye veya pancar gibi sebzelerin ceviz, sirke, soğan ve sarımsakla karıştırılmasıyla yapılan geleneksel bir Gürcü yemeği. Phali’nin tüm çeşitlerinin ortak noktası ise ceviz püresi sosu. Gürcü restoranlarında da genellikle ıspanaklı, pancarlı veya beyaz fasulyeli çeşitleri servis ediliyor.

Lobio: Gürcü mutfağında değişik fasulye cinsleriyle farklı biçimde hazırlanan geleneksel bir fasulye yemeği. Kişniş, ceviz, sarımsak ve soğan gibi değişik baharat ve malzemeler içeriyor Sıcak ve soğuk olmak üzere pek çok lobio çeşidini bulabilirsiniz.

Eggplant with Walnuts: Gürcü restoranında bulabileceğiniz bir diğer yaygın yemek. Bu yemek, özel bir patlıcan dilimi yuvarlanarak ve içine ceviz doldurularak sunuluyor. 

Satsivi: Gürcü mutfağında tavuk ve hindi gibi kümes hayvanlarından yapılan ceviz soslu bir yemek olan satsivi, cevizli tavuk olarak da biliniyor.  Satsivi kelimesi, Türkçesi “soğuk yemek anlamına gelen “tsivi” kelimesinden geliyor

Çihirtma: Bildiğiniz bizdeki tavuk suyu çorbası. 

Churchkela: Bu da bizim cevizli sucuk. Pek çok aromalı çeşidini sokaklarda görebilirsiniz.

Şoti: herhangi bir sokakta asla tabelası olmayan bir pencerede keşfedebileceğiniz fırınlara şoti deniyor. Gürcü ekmeği ise Tiflis’te muhakkak denemeniz gereken bir şey. Kokusu tüm sokağı saran kuyuda pişen ekmeklerden bahsediyorum. Bu deneyim bizim için çok özeldi. Bir bu olsun yeter yani, öyle güzel.

Şoti, Tiflis

Tiflis Mekan Önerileri

Gunda Artisan Bakery: Buranın en meşhur yemeklerinden Khachapuriyi yemek için mükemmel bir yer. Dik bir yokuşta kalsa da bu leziz mi leziz hamur işini yemek için hafif bir spor da lazım. Sadece 3 masası var o yüzden şanslıysanız oturursunuz. Sade, şık ve cool bir mekan.

Gunda Artisan Bakery, Tiflis

Culinaryum Khaşheria: Sülfür Hamamları tarafına gittiğinizde yemek yemek için lütfen Culinaryum Khaşheria’yı düşünün. Yemekler genel olarak çok iyi. Biz khinkali ve mantar çorbasını beğendik. 

Peynir kızartması muhakkak alınsın, cevizli tavuk “satsivi”, bir tür fasulyeli meze olan “lobio tabağı” Gürcü mutfağının diğer yemekleri için buraya şans verin. Bir de ekmek ister misiniz derlerse “evet” deyin. Ekmekler inanılmaz bir güzellikteydi. Çok ucuz değil ama hiç değilse parasına sonuna kadar değecek kalitede. Lezzet ve hizmet çok iyi!

Culinaryum Khaşheria, Tiflis

Cafe Daphna: Khinkali için muhakkak gideceğiniz ilk yerlerden. Et-tavuk çorbası, Gürcü tabağı, kızarmış sulguni peyniri, khinkali çok başarılı. Chikhirtma çorbası soğukta iyi geldi. 13 GEL. Mantarlı, peynirli ve patatesli khinkalinin tanesi 1,4 GEL. Etli khinkalinin tanesi ise 1,9 GEL. (Aralık 2022)

Cafe Daphna, Tiflis

Cafe Stamba: Hotel Stamba’dan daha önce de bahsetmiştim. Gürcistan’ın ilk komünist gazetesinin basıldığı matbaa binası. Gürcü zanaatı, en yeni lezzetler ve sanatın eklektik karışımını burada bulacaksınız. Tiflis’teki renove edilen en önemli binalardan biri. Vizyon sahibi Adjara Group tarafından yapılmış,inanılmaz ihtişamlı ve keyifli bir otel. 

Kalmıyorsanız da muhakkak bir kahve keyfi için gelmelisiniz. Bar ve restorandan da öte bir yer diyebiliriz. Özel chocolateria ve roasterysi var. Biz kahvaltıya gittik. Ricottalı pankek ve egg benedictli bir tabak tercih ettik. Fiyatlar Tiflis geneline göre normal, 15-20 GEL aralığında. (Aralık 2022) Otelin lobisindeki bu cafeye ister kahvaltı ister yemek yemek için uğrayabilirsiniz.

Cafe Stamba, Tiflis

Mapshalia: Sadece 4-5 GEL’e Gürcü yemeklerini deneyimlemek mi! Mapshalia, en ekonomik ve lezzetli restoran olarak geçiyor. Biz bebek arabasıyla sıraya giremedik, bir de zeminde bir restoran inanılmaz kalabalıktı. Tamamen lokal bir yer. Otantik Gürcü yemeklerini burada tadabilirsiniz. Sadece nakit geçiyor bilginize!

Honore: Gürcü barbeküsü deneyimlemek ister misiniz? Biz kuzu şiş kebap denedik, sulu ve güzeldi. Ortam, müzikler her şey harikaydı ama servis için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Hizmet o kadar yavaş ki bu lezzetli yemeği bile alt eder. İkaz etmemize rağmen hesap 25 dakikada geldi.Yazıyorum çünkü bilmenizi istiyorum.  Yemekler güzel ama bu şekilde hizmetle olmaz.

Honore, Tiflis

Cafe Littera: Tiflis hakkında sorduğum herkes tarafından tavsiye edilen bir mekandı. Yemekler lezzetli ancak gerçekten pahalı. Midye ve mantarlı birer tabak ve peynir kızartması aldık.. Kişi başı başlangıcı yemeği tatlısı içeceği en az 100’er GEL’e çıkılır o yüzden bence burada paylaşımlı ve mantıklı seçimler yapabilirsiniz. Tatlıları çok güzeldi, Mascarpone peynirli bir tatlı aldım tadı hâlâ damağımda. Sadece Gürcü mutfağı değil dünyanın herhangi bir güzel restoranında bulabileceğiniz modern yemekleri sunuyorlar. Bahar aylarında avlusunda oturmak çok daha keyifli olacaktır.

Shavi Lomi: Black Lion olarak da geçiyor. Harabe bir sokakta bir garaj kapısını iterek  sanki başka bir yere ışınlandık. Ortamı çok güzel ama karşılama vasattı üstelik servis de çok yavaştı. Çorba içebilir ve başlangıçlardan tercihler yapabilirsiniz. Yani en mantıklısı bu. Yemekleri “Vay çok iyi.” denecek derecede değil, fiyatları da biraz şişirilmiş. Ama mekan ve ambians akşam yemeği için uygun. Ana yemekler 25-35 GEL, başlangıçlar 12-20 GEL.  Bir de bu mekan dahil çoğu restoranda %18 kuver alınıyor. (Aralık 2022)

Pulp: Bizim kesinlikle en sevdiğimiz cafe burası oldu. Ortamı, kahveleri, müzikler her şey keyifliydi. Lizbon’dan bu yana yediğim en başarılı pastel de nata buradaydı. Elmalı keki anlatamayacağım kadar beğendim. Tartışmasız tatlıları çok iyi. Bu ”Berlin tarzı” şık kahvehane, gündüzleri özel kahveler, geceleri ise içki servis ediyor. Sürekli bir kuyruk halinde sıra bekleyenlerin olduğu ender kafelerden biri. 

Pulp, Tiflis

Chaduna: Kahvaltı için en sevdiğim mekanlardan. Chaduna’daki kahve, Tiflis’te herhangi bir yerde içtiğim kahveden farklıydı. Mekan 10.00’da açılıyor. Biz Chizi Bizhi (domates ve yumurta menemen tarzı) ve kahvaltılık quesadillas denedik. Quesadillasa bayıldık. Tüm brunch yemekleri 15-20 GEL.(Aralık 2022)

Chaduna, Tiflis

Lolita: Rooms Hotel’in tam da karşısında açık mutfaklı bir mekan. Her şey gözünüzün önünde olup bitiyor. Servisin hızlı olduğu ender mekanlardan. Scrambled egg, pancake ve egg benedict denedik. Yediklerimiz lezzetli tabaklar 15-20 GEL tuttu. (Aralık 2022) Mekan güzel ama bence kahvaltı için değil de akşam yemeği için daha uygun bir ambiansa sahip olduğunu söyleyebilirim. Lolita’da kahvaltı 14.00’e kadar devam ediyor.

Lolita, Tiflis

Shavi Coffee Roasters: Bir diğer sevdiğimiz kahveci Shavi. Shavi Coffee Roasters, Etiyopya, Guatemala, Brezilya’dan gelen yeşil çekirdekleri mağazada kavuruyor. Tatlıları muazzam buranın muhakkak deneyin. İçeride oturma alanı çok ama genelde arka taraf çalışmak için kullanılıyor herkes bilgisayarını almış çalışıyor. Sokağa bakan oturma alanı da çok tatlı. Yaz aylarında kapının önünde oturmak için banklarda var.

Shavi Coffee Roasters, Tiflis

Bagelin: Tiflis’in orijinal ve en iyi New York tarzı simitlerini yapıyorlar. Biz take away olarak aldık çok beğendik. 

Wine Factory: Birkaç restoranın toplandığı bir alan. Bunlardan biri füzyon Gürcü mutfağı sunan Veriko. Restorana giderseniz phkali, patlıcan sarma, kremalı tavuk, abhazura tkemali (ekşi erik soslu etli bir yemek) ve aligot (peynirli patates  püresi) gibi yemeklere bir şans vermenizi öneririm.

Bazari Orbeliani: Büyük bir yemek ve market alanı. en alt katında Carrefour var. Cumartesi ve pazar günü çocuklar için etkinlikler oluyor. İyi tasarımlı, temiz ve modern bir çarşı. Burada birçok ürününü alabilirsiniz. En üst kat yemek alanı konsepti ve Gürcü mutfağından dünya mutfağına her çeşit yemeği bulabilirsiniz. Burger brothers, luciana ve tacodoru denedik. Luciano ehh ama tacodor ve burger brothers çok iyiydi. 

Weller: Tiflis’e gelip muazzam bir humus yemek ister misiniz?. O zaman Levant mutfağına hoş geldiniz. Weller, İsrail ve Lübnan lezzetleri sunan  inanılmaz güleryüzlü personele sahip ender mekanlardan. 

Hello Breakfast: Shavi Coffee ile yan yana. Glutensiz simitler, lezzetli smoothie kaseleri ve diğer taze bitki bazlı yemeklerden oluşan bir menü ile her gün sabah 08.00’den itibaren açık nadir mekanlardan.

Museum Cafe: “Georgian Museum of Fine Arts”a bağlı olan Museum Cafe; mobilyalar, pop sanat eserleri ve retro Georgian posterleri ile donatılmış inanılmaz tatlı bir kafe. Bahar aylarında Rustaveli Bulvarı’na bakan balkonu çok keyifli olur!

Museum Cafe, Tiflis

They Said Books: Berlin’deki Five Elephant’ın kahvesi kullandığını öğrenince hemen listeme almıştım. Atmosferi ve mekanın dizaynı zaten “ Biraz daha otur lütfen.” diyor. Kahve zaten çok iyi, havuçlu keki ise olay! Sırf bunun için bile gelinir. Alt katta güzel bir kitap koleksiyonu var. Yemek kitaplarından yaşam felsefelerine İngilizce birçok hoş kitap bulabilirsiniz. Çalışmak ya da sadece takılmak için rahat bir atmosfer.

Slink Cafe: Nehrin diğer yakasındaki Marjanishvili bölgesindeki hareketli caddede gizlenmiş bir vaha. Küçük bir ormanda ilerliyorsunuz ve mint yeşili camekanlı tatlı bir kafe karşınıza çıkıyor. Bahar aylarında burası çok daha hareketli olacaktır ama kışın da güzeldi. Girdiğimizde içeride çıtır çıtır soba yanıyordu. Kahvaltı ve öğle yemeği için uygun. Biz kahve tatlı molası verdik. Ev yapımı elmalı keki çok güzeldi.

Slink Cafe, Tiflis

The Cone Culture: Evimizin dibinde bir cennet. Havanın soğuk olması bizi yıldıracak değil. Ev yapımı leziz mi leziz dondurmalar için burayı not edebilirsiniz.. Havuçlu kekli, tuzlu karamelli, elma tarçınlı, greyfurtlu… Saymakla bitmez inanılmaz çeşitler bulunuyor.

The Cone Culture, Tiflis

ERTI KAVA Coffee Room: The Barn’ın kahvelerini demliyorlar. Sırf bu yüzden uğramazsam olmazdı. İyi kahve, etnik tasarım ve büyük porsiyonlu lezzetli tabaklar… Bir de şanslıysanız canlı keman dinletisi oluyor. Gittiğim çoğu kafeye kıyasla farklı ve tamamen çocuk dostu.  Çocukların vakit geçirmesi için özel oda bile yapmışlar. Çocukluysanız kesin gidin, rahatça kahvenizi yudumlayın. 

Erti Kava Coffee Room, Tiflis

Çocuklu Aileler için Tiflis

Biz tüm seyahatimizde dere tepe demeden her sokağı yürüyerek en ayrıntısına kadar gezen kişileriz ama Tiflis’te çocukla yapacağınız en akılcı hamle taksi kullanmak. 

Taksi ciddi anlamda hayatınızı kolaylaştıracak. Ara sokaklar bol yokuşlu ve özellikle bebek arabası ile ilermeniz konusunda bir hayli yorucu. Yokuşlu sokaklar dışında şehrin belirli bölgelerinde karşıdan karşıya geçmek dahi sorun olabiliyor, yaya geçidinin ve trafik ışığının olmadığı bölgelerde alt geçitleri kullanıyorsunuz ancak oralarda da ne yazık ki asansörün olmaması özellikle bebek arabası ile gezen aileler için zorlayıcı olabiliyor.

Çocuklu Aileler için Tiflis

Yemek konusunda asla sorun yaşamayacağınız bir lokasyon, Mira bayıla bayıla yemekleri götürdü. Patates ve tavuk-mercimek çorbası bizi iyi idare etti. 🙂

Şehir merkezinde bulunan irili ufaklı yemyeşil parkları kesinlikle çocuklar için çok değerli. Biz Rustaveli yakınındaki Dedaena Park ve 9 April Park’a her gün uğradık.

Tiflis’te herkes çocuklu ailelere öncelik tanıyor.Gittiğimiz kafeler de marketler de son derece yardımsever yaklaşım sergiledi. Her yerde öncelik tanıdılar. Bu özellikleriyle bizim de kalbimizi çaldılar. Teşekkürler güzel insanlar!

Tiflis, sana tekrar geleceğiz bizi son derece şaşırttın ve mutlu ettin! 

Bu öneri ile beraber yazımızın sonuna geliyoruz, ancak okumaya devam etmek istiyorsanız Batum Gezi Rehberi | Gezilecek Yerler  yazımıza göz atabilirsin.  

Özlem Küçüközcan, namıdiğer Keyfigüzergah, İstanbul Aydın Üniversitesi İnternet Gazeteciliği ve Yayıncılığı, Beykent Üniversitesi Grafik Tasarım bölümünden mezun olup haber sektörünün önde gelen isimlerinde haber müdürü olarak çalıştı. Şimdi seyahat yazarlığı, sosyal medya yönetimi, çeşitli dijital platformlarda içerik üretimi, yazarlık yapıyor.

3 Comments

Bir yanıt yazın